AA

Dünyaya açılmak için İngiltere’nin ve dünyanın farklı yerlerinden
kitaplarını satmak amacıyla başkent Londra’daki “İlkler: Londra Nadir
Kitaplar Fuarı (Firsts: London’s Rare Book Fair)”na gelen sahaflar, AA
muhabirinin sorularını yanıtlayarak ellerindeki İslam dünyası ve
Osmanlı’ya ilişkin eserleri tanıttı.

Hz.Muhammed’in (sav) hayatını anlatan kitap ve ilk İngilizce Kur’an-ı Kerim dikkat çekiyor

Londra’nın kuzeyindeki Much
Hadham’da bulunan sahaflardan H.M. Fletcher’ın sahibi Keith Fletcher,
1902’de dedesinin kurduğu sahaf dükkanının üçüncü kuşak işletmecisi
olduğunu söyledi.

Dünyanın dört bir yanından topladıkları tarihi
kitaplar arasında İslam dünyasına ilişkin önemli eserleri bulunduran
Fletcher’ın koleksiyonu içinde en dikkati çekenler, Hz. Muhammed’in (sav) hayatını anlatan resimli kitap ile ilk İngilizce Kur’an-ı Kerim.

Kur’an-ı Kerim’in
ilk İngilizce tercümesi

Hollanda’nın başkenti Amsterdam’daki ve Londra’daki matbaalarda
1600’lerde basılmış iki eseri tanıtan Fletcher’ın koleksiyonunda
“Muhammed’in Kur’an’ı” adını taşıyan ilk İngilizce Kur’an-ı Kerim’in bir
kopyası bulunuyor.

Eserin Arapçadan Fransızcaya, oradan da
İngilizceye çevrildiğini anlatan Fletcher, “(Bu kitap) Kur’an-ı Kerim’in
ilk İngilizce tercümesi olma özelliğini taşıyor.” dedi.

Eserin
cep boyu da olmak üzere iki boyda basıldığını söyleyen Fletcher, iki
kitabın da çok nadir olduğunu vurgulayarak “1649’da Londra’da basılmış.
Muhtemelen ilk baskıda 200 kopyası basılmış. Çoğu zarar gördü ya da yok
oldu ve günümüzde çok bulunan kitaplardan değil.” diye konuştu.

Hz. Muhammed’in (sav) hayatını anlatan resimli kitabın fiyatı 16 bin lira

Fletcher’ın
elinde bulunan bir diğer nadir eser ise Hz. Muhammed’in hayatını
anlatan 1698 tarihli Fransızca resimli kitap. Hz. Muhammed’i (sav) gösteren
insan tasvirlerinin de bulunduğu kitabı anlatan Fletcher şunları
söyledi:

“Birçok Fransızca kitapta olduğu gibi o dönemde Amsterdam’da basılmış. Çizimlerin kime ait olduğunu bilemiyoruz. Cildi deri kaplama ancak 1800’lerde yeniden yapılmış. Bu iki kitabı da belki 40 yıldır stokumuzda tutuyoruz. Dedem zamanından değilse de babamın zamanından beri bizde. Kur’an-ı Kerim’i 2 bin 750 sterline (yaklaşık 82 bin lira), Hz. Muhammed’in hayatını ise 540 sterline (yaklaşık 16 bin lira) satıyoruz.”

Osmanlı-Rus Savaşı’nın kroniklerinde İstanbul manzaraları da var zeybekler de

Londra
merkezli PY Rare Books’un sahibi Pierre-Yves Guillemet’in
koleksiyonunda ise çoğunlukla İngiliz yazar ve şair William
Shakespeare’in Romeo ve Juliet adlı eserinin Rusya’da kullanılan farklı
yerel dillerdeki ilk tercümelerinin yanı sıra Rus Çarlığı’na ve bölge
ülkelerine ilişkin yayınlar bulunuyor.

Rusça ya da farklı dillerde
Rus Çarlığı’ndaki milletlere ilişkin hazırlanan kitaplar arasında
ülkedeki Müslümanları anlatan çizimler, coğrafi ve kültürel bilgileri
içeren yayınlar ve haritalar da var.

Guillemet’in elindeki en
dikkati çekici eser ise 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus
savaşını anlatan resimli kronikler. İki ciltten oluşan 1878 basımı
kroniklerde yalnızca savaş değil, dönemin Osmanlısı’na ilişkin detaylar
da mevcut.

İstanbul başta olmak üzere dönemin Türk şehirlerine
ilişkin manzara çizimlerinin yer aldığı kroniklerde o yıllardaki Osmanlı Sultanı 2. Abdülhamit, Osmanlı komutanları, Türk askerleri ve
“milisler” olarak belirtilen zeybeklere ait portreler ve resimler de
görülüyor.

Guillemet’e göre savaşın iki tarafına ait birçok
detayın bulunduğu kroniklerde savaşı sona erdiren Ayastefanos
Antlaşması’nın imzalanma anına, Karadeniz şehirlerine ve savaştan
kesitlere ilişkin birçok resim yer alıyor.

PY Rare Books, iki ciltlik eseri 6 bin 750 sterline (yaklaşık 200 bin lira) satıyor.

Osmanlı’dan “hac nasıl yapılır” kılavuzu

Merkezi
Avusturya’da bulunan Antiquariat Inlibris ise kitaplarını satmak için
Londra’daki İlkler: Londra Nadir Kitaplar Fuarı’nı tercih eden bir
sahaf.

Başkent Viyana’da 1883’te açılan sahafta Osmanlı’ya ilişkin
pek çok kitap ile fermanlar, mektuplar, resimler ve sertifikalar
bulunuyor.

Antiquariat Inlibris’ten Christopher Frey satışa
çıkardıkları eserler arasında, nadir olması ve bugüne dek sağlam
ulaşmasıyla dikkati çeken bir hac kılavuzu ve hacılık sertifikası
bulunduğunu kaydetti.

“Çok değerli ve işlemeli bir belge. Hac
yaptıktan sonra hacılara verilen bir sertifika.” diyen Frey, 1722 yılına
tarihlenen belgenin, bir anı olmanın yanında resmi belge olma özelliği
taşıdığını da anlattı.

Rulo şeklindeki belgede farklı çerçeveler
içinde haccın bölümleri anlatılıyor. Resimli talimatlarla haccın nasıl
yapılacağının anlatıldığı belgenin alt kısmında ise belge sahibinin
haccını ya da umresini tamamladığına ilişkin bilgi ile şahitlerin
imzaları da bulunuyor.

Belgede dönemin Mescid-i Haram’ı ve Kabe,
Hacer-ül Esved taşı, zemzem kuyuları, Safa ve Merve tepeleri, şeytan
taşlama öncesi toplanılan Müzdelife, Arafat tepesi, Medine’deki Mescid-i
Nebevi ile Kuba mescidi ile Kudüs’teki Kubbetüs Sahra gibi dini öneme
sahip yapılar ve mekanlar görülebiliyor.

Frey’in tanıttığı bir
diğer eser ise Hicaz Demiryolu inşaatında çalışmış Fransız arkeolog ve
mühendis Paul Gaudin’e ait Osmanlı atlası. Güney Ege dışında dönemin tüm
Osmanlı topraklarını gösteren Almanca atlas, 1890 tarihli.

Paris’teki
Louvre Müzesi’nin de önemli bağışçılarından olan Gaudin’in atlasında
dönemin Anadolu kentlerinin Batılılarca bilinen isimleri ile Türkçe
isimlerinin yanı sıra demir yolu istasyonları ve rotaları da görülüyor.

Antiquariat
Inlibris, Osmanlı atlasını 12 bin avroya (Yaklaşık 320 bin lira), hac
belgesini ise 3 bin 500 avroya (Yaklaşık 90 bin lira) satıyor.