Bu eylemin nefret ve insanlık suçu olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, “Hangi dine, hangi kutsal kitaba yönelik olursa olsun, bu tür eylemler kabul edilemez ve insanlık suçudur. Bununla uluslararası toplum olarak mücadele etmeliyiz.” şeklinde konuştu.

Çavuşoğlu, İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin ise “NATO üyeliği konusunda taahhütler var. Bizim bu adımları görmeden İsveç’in NATO üyeliğine ‘evet’ dememiz mümkün değil.” ifadelerini kullandı.

Muhtıra kapsamında bir daimi mekanizma ve komitenin kurulduğunu anımsatan Çavuşoğlu, bunun İsveç ve Finlandiya’nın teklifi olduğunu ve faydalı gördüklerini aktardı.

Çavuşoğlu, bu mekanizmanın üç ülkenin bir araya gelerek muhtıranın unsurlarının uygulanıp uygulanmadığını gözden geçirmek için olduğuna işaret ederek, iki toplantı yapıldığını ve 3. toplantının Kur’an-ı Kerim’e yönelik kabul edilemez eylemden ve ortamın uygun olmamasından dolayı ertelendiğini söyledi.

ÜÇÜNCÜ TOPLANTI 9 MART’TA OLACAK

Üçüncü toplantının Brüksel’de olmasında fayda bulunduğunun altını çizen Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve diğer müttefiklerin “İsveç’te kanun değişti, İsveç açıklama yaptı, dolayısıyla üye olsunlar.” diye söylemlerde bulunduklarını belirtti.

Çavuşoğlu, üçüncü toplantıya ilişkin, “(3. Daimi Ortak Mekanizma Toplantısı) 9 Mart’ta düzenlenecek. Açıkça herkes, İsveç’in özellikle yükümlülüklerini yerine getirmediğini görsün. O nedenle Brüksel’de yapılmasına biz ‘evet’ dedik.” şeklinde konuştu.

Bu mekanizmanın bir müzakere olmadığına işaret eden Çavuşoğlu, bunun iki ülkenin üyeliği için müzakere amacıyla kurulmadığını, mekanizmanın bu muhtıranın uygulanıp uygulanmadığını görmek ve anlamak için kurulduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, iki toplantıda da Türkiye’nin açıkça bunu ortaya koyduğuna dikkati çekerek, “Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıkça söyledi. Peter’a (Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto), Blinken’a (ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken) ve NATO Genel Sekreteri’ne (Jens Stoltenberg) söyledik. ‘İsveç ve Finlandiya’nın üyelik sürecini ayırabiliriz.’ dedik. Finlandiya’nın üyeliğine İsveç’e göre daha olumlu baktığımızı bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan da söyledi.” ifadelerini kullandı.

Sorunlu ve az sorunlu olanı ayırdıklarını vurgulayan Çavuşoğlu, objektif değerlendirdiklerini, iki ülkeye yönelik ikili ilişkilerde bunun dışında bir problem olmadığını dile getirdi.

Çavuşoğlu, bu ülkelerle ilişkilerin kötü olmadığını, düşman olmadıklarını kaydederek, “Ama bu ciddi bir problem. NATO için bir problem. İsveç, bu yükümlülükleri yerine getirmeden İsveç’in üyeliğine onay vermemiz mümkün değil.” şeklinde konuştu.

NE OLMUŞTU?

Türkiye, Ocak ayında Stockholm’de gerçekleşen Kur’an-ı Kerim yakma eylemlerinden sonra İsveç ve Finlandiya ile yürütülen Daimi Ortak Mekanizması’nın süresiz askıya alındığını duyumuştu. 24 Ocak’ta duyurulan bu kararın ardından Şubat ayında üçüncüsü yapılması planlanan mekanizma toplantısını iptal etmişti.

Çavuşoğlu, Blinken ile basın toplantısında, İsveç ve Finlandiya ile görüşmelerin yeniden başlayacağını, “Türkiye olarak İsveç ve Finlandiya’dan beklentilerimizi değerlendirdik. Önümüzdeki süreçte daimi komitenin toplantısı Brüksel’de gerçekleşecek. Arkadaşlarımızın, orada hangi adımların atılıp atılmadığını NATO’dan katılacak arkadaşlar ile şeffafça değerlendirme imkanı olacak.” şeklinde açıklamıştı.

Türkiye, Finlandiya ve İsveç tarafından NATO Madrid Zirvesi’nde 28 Haziran’da imzalanan Üçlü Muhtıra çerçevesinde kurulan Daimi Ortak Mekanizma’nın ilk toplantısı 26 Ağustos’ta Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de, ikinci toplantısı ise 25 Kasım’da İsveç’in başkenti Stokholm’de yapılmıştı.

Üçüncü toplantının  Brüksel’de olması ve NATO yetkililerinin de katılıyor olması Finlandiya ve İsveç açısından da olumlu bir adım olarak görülüyor.