Çekimli Fiil Nedir, Nasıl Ayırt Edilir?
Türkçede kurulan cümlelerin yargı bildirmesi gerekir. Cümlenin yargı bildirebilmesi için ise çekimlenmesi gerekir. Bu da çekimli bir fiili olması gerektiği anlamına gelmektedir. Bu sebeple çekimli fiiller dilimizde oldukça önemli bir yere sahiptir.
Çekimli fiil, kip ya da şahıs eki alan fiillere verilen isimdir. Yargı bildirmek için bir fiil dilek ya da zaman kiplerinden birini alarak çekimli fiil olabilmektedir. Çekimli fiil kip + şahıs eki şeklinde ifade etmek mümkündür.
Çekimli Fiil ile Fiilimsi Arasındaki Farklar Nelerdir?
Çekimli fiil ile fiilimsi arasındaki farkı anlamak zor olabilmektedir. Bu ikisi arasındaki farkı anlamak için kişilerin fiil çekimi, kip eki, fiilimsi konularını iyi bir şekilde bilmesi gerekmektedir. Çekimli fiil ile fiilimsi arasındaki farkı anlamanın bazı püf noktaları da bulunmaktadır.
Fiilimsiler ve çekimli fiiller, fiillerin kök ve gövdelerine ekler alırlar.
Fiilimsiler cümlede isim, zarf ya da sıfat olarak kullanılır, çekimli fiiller cümlede sadece fiil yani yüklem olarak kullanılmaktadır.
Bir fiilin çekimli fiil olabilmesi için fiil + kip + şahıs eklerini alması gerekmektedir. Bu üçü bir araya geldiği zaman yargı bildirmektedirler. Böylece cümlede yüklem olurlar.
Çekimli Fiil Ekleri Nelerdir?
Kip ekleri “-yor, -ecek, -du, -ar, -miş” şeklindedir. Dilek ekleri “-se, -e, -meli” şeklindedir. Bunlardan herhangi birini alan bir fiil çekimli fiil olmaktadır. Ek almayan ve kök halinde bulunan fiiller mastar olarak isimlendirilmektedir. Yatmak, kalkmak, çalışmak mastarlı kök fiillere örnek verilebilir.
Çekimli Fiil Örnekleri Nelerdir?
Bir fiilin çekimli fiil olabilmesi için kök fiil kip eki ve şahıs eki almalıdır. Bu şekilde basit çekimli bir fiil oluşmuş olur.
Örnek: gör (fiil kökü) + dü (kip eki) + m (şahıs eki) gördüm çekimli fiili meydana gelir.
gel (fiil kökü) + di (kip eki) + m (şahıs eki) geldim çekimli fiili meydana gelmektedir.
[
ALINTI KAYNAK: https://www.cnnturk.com/egitim/cekimli-fiil-nedir-nasil-ayirt-edilir-cekimli-fiil-ornekleri-nelerdir