Surmari şehri nerede sorusu sıkça araştırılıyor. TRT 1 ekranlarında yayımlanan Alparslan Büyük Selçuklu dizisinde Surmari Şehri gündem oldu. İşte geçmişte Surmari Şehrine dair bilgiler…

Surmari şehri nerede?

Surmari olarak bilinen yerin adı Sürmelidir, geçmiş dönemde Iğdır olarak bilinmektedir. Sürmari/Sürmeli Kalesi 1664 ve 1840 yıllarında meydana gelen ( özellikle 1664 depreminin çok şiddetli olduğu ve yedi gün yedi gece sürdüğü belirtiliyor)90. Depremlerde büyük Ölçüde yıkıldığı anlaşılıyor.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisinde yer alan bilgilere göre; Şehir aynı adı taşıyan ovanın güney kenarına yakın bir noktada, Ağrı dağının kuzeybatı eteklerinde deniz seviyesinden 870 m. yükseklikte kurulmuştur. Iğdır’ın bulunduğu yerin önemi tarihte Sürmeli Çukur adı verilen, ortasından Aras ırmağının geçtiği ovanın ulaşım imkânlarından kolaylıkla faydalanılabilmesinden kaynaklanmaktadır. Zira Doğu Anadolu’nun büyük ticaret ve askerî merkezi Erzurum’dan doğuya yönelen yollardan biri Aras vadisini izleyerek kolaylıkla Iğdır’ın bulunduğu mevkie ulaşmaktadır. Söz konusu yola Kağızman mevkiinde Kars’tan gelen yol kavuşmaktadır. Iğdır’a ulaşan bu yollar buradan itibaren ikiye ayrılır. Doğuya yönelen yol sınır kapısından geçerek Nahcıvan’a varır. Güneye yönelen bir başka yol ise Doğubayazıt’tan geçtikten sonra Gürbulak kapısından çıkarak İran’ın önemli merkezlerine bağlanır. Bu durum Iğdır’a bulunduğu coğrafî mevkiden dolayı geçmişte ve günümüzde büyük önem kazandırmıştır.